14. Παλιά Βίνιανη - Κερασοχώρι

Παλιά και Νέα Βίνιανη (Ευρυτανίας)

Η Βίνιανη είναι χωριό της περιφερειακής ενότητας Ευρυτανίας. Το παλιό χωριό είναι χτισμένο σε υψόμετρο 620μ. Και σύμφωνα με την απογραφή του 2011 έχει 3 κατοίκους. Ανήκει στη δημοτική ενότητα Βίνιανης, του δήμου Αγράφων και απέχει 30 χιλ. από το Καρπενήσι.

Η Νέα Βίνιανη ( 600 μέτρα υψόμετρο ) χτίστηκε σε απόσταση 5 χιλιομέτρων από το παλιό χωριό, το οποίο εγκαταλείφθηκε από τους περισσότερους κατοίκους του μετά το σεισμό του Φεβρουαρίου του 1966 λόγω των καταστροφών που υπέστησαν και πολλά από τα σπίτια κατέστησαν μη κατοικήσιμα. Χτίστηκε με σχέδιο και με τη συνδρομή της πολιτείας και σήμερα θεωρείται το καλύτερο χωριό του Νομού Ευρυτανίας από πλευράς ρυμοτομίας και τοποθεσίας. Ουσιαστικά βρίσκεται σε ένα οροπέδιο σε ομαλή και επίπεδη επιφάνεια, με άνετους ευρύχωρους δρόμους.

Η Βίνιανη πήρε το όνομά της από το λατινικό vinum (κρασί), λόγω των αμπελιών τα οποία καλλιεργούνταν ευρέως στην περιοχή.

Στον λόφο του Άι Γιώργη, υπάρχουν λείψανα αρχαίου φρουρίου, ενώ κοντά στο νεκροταφείο του χωριού, έχουν βρεθεί από τους κατοίκους θραύσματα αρχαίων αντικειμένων που αναγάγουν την ύπαρξη του οικισμού στα Ρωμαϊκά χρόνια.

Τις πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα εξελίσσεται μεγάλη μετανάστευση των κατοίκων κυρίως προς την Αμερική. Στην ξενιτιά ευημερούν και επιστρέφοντας, η οικονομική τους ευμάρεια ανθίζει το χωριό. Τα δίπατα αρχοντικά με τις πέτρινες στέγες που ανέθεσαν σε μαστόρους από τα Ζαγοροχώρια αλλάζουν την όψη του χωριού.

Στη διάρκεια της Γερμανικής κατοχής αποκτάει ιδιαίτερη βαρύτητα καθώς είναι το σημείο στο οποίο γίνεται ο σχεδιασμός της ανατίναξης της γέφυρας του Γοργοπόταμου από τις αντίπαλες ιδεολογικά αντιστασιακές ομάδες του ΕΛΑΣ και του ΕΔΕΣ υπό την καθοδήγηση Βρετανών σαμποτέρ. Η πετυχημένη αυτή δολιοφθορά θεωρείται μία από τις κορυφαίες αντιστασιακές ενέργειες στην κατεχόμενη τότε Ευρώπη και προκαλεί τεράστια ζημιά στον ανεφοδιαστικό άξονα των Ναζιστικών στρατευμάτων, καθυστερώντας την εισβολή στην Σοβιετική Ρωσία με τραγικές γι αυτά συνέπειες.

Στις 10 Μαρτίου του 1944 σε συνέλευση που πραγματοποιήθηκε στο σχολείο της Βίνιανης συγκροτήθηκε από τον ΕΛΑΣ η Πολιτική Επιτροπή Εθνικής Απελευθέρωσης (Π.Ε.Ε.Α.), για την πολιτική διαχείρηση των ελεύθερων από τους αντάρτες εδαφών της Ρούμελης και της Ηπείρου, γνωστή και ως «Κυβέρνηση του Βουνού».

(Το τέλος της παλιάς Βίνιανης έρχεται από έναν σεισμό το 1966. Τα αρχοντόσπιτα κράτησαν σχετικά καλά αλλά, οι άνθρωποι από τα φτωχικά σπίτια, βρήκαν την ευκαιρίανα ζητήσουν από τον βασιλιά Κωνσταντίνο, που είχε πάει να δει τις ζημιές, να φροντίσει για τη μεταστέγασή τους σε καινούργια σπίτια. Εκείνος, ως νεαρός βασιλιάς, που έχτιζε ακόμα την εικόνα του ηγέτη, πραγματοποίησε την παράκληση τους με προθυμία… Κάποιοι λένε μάλιστα ότι ήταν και για την κυβέρνηση μία καλή ευκαιρία να σβήσει από το χάρτη το κεφαλοχώρι της «Κυβέρνησης του Βουνού»… Όπως και να έχει, παραχωρήθηκε μία έκταση στη θέση Λιβάδια και χτίστηκαν τα νέα σπίτια για τους κατοίκους της Βίνιανης με δημόσια δαπάνη.)

Κερασοχώρι

Το Κερασοχώρι είναι ορεινό χωριό του νομού Ευρυτανίας και έχει 174 κατοίκους.

Είναι χτισμένο σε υψόμετρο 1.000 μέτρων στις πλαγιές των νότιων Αγράφων. Αποτελεί έδρα του δήμου Αγράφων και απέχει 38 χλμ από το Καρπενήσι. Μέχρι το 1930 ονομαζόταν Κεράσοβο.

Το Κερασοχώρι υπήρξε πρωτεύουσα του παλαιότερου Δήμου Αγραίων, οι οποίοι πήραν το όνομά τους από τους πρώτους κατοίκους της περιοχής. Στο κάστρο του Κερασοχωρίου υπάρχουν ερείπια οικισμού και οχυρού.

Το Κερασοχώρι (ή Κεράσοβο) βρίσκεται στις παρυφές του όρους των Αγράφων, Καυκί Ν. Ευρυτανίας και δεσπόζει της γύρω περιοχής. Οι Αγραίοι ήταν οι πρώτοι κάτοικοι της περιοχής όπως αναφέρει ο Αριστοτέλης στα πολιτικά του. Τεκμήρια της εποχής των Αγραίων φαίνεται ότι υπάρχουν στο Κάστρο του Κερασοχωρίου όπου διασώζονται ίχνη αρχαίου οικισμού και μέρος φρουριακού τείχους.

Η γεωγραφική θέση του Κερασοχωρίου υποστήριξε την ανάπτυξη του χωριού κατά τους βυζαντινούς χρόνους.

Το Κεράσοβο ως κοινότητα ακμάζει δημογραφικά κατά τον 18ο αιώνα ξεπερνώντας τους 1500 κατοίκους.

Διαθέτει ωραία πέτρινα σπίτια, πλακόστρωτους δρόμους και ισχυρούς προύχοντες. Μερικοί έμεναν σε ιδιόκτητους πύργους, όπως οι Δασκαλόπουλοι. Σε επιγραφή του 1761 η κοινότητα αποκαλείται Μέγα Κεράσοβο.

Στο Κεράσοβο ανθεί το εμπόριο και ακμάζουν διάφοροι επαγγελματίες, ιδίως ράφτες παραδοσιακών στολών και τσαρουχοποιοί.

Στους προεπαναστατικούς χρόνους γίνεται άντρο κλεφταρματωλών, ενώ ο Κώστας Βελλής,  υψώνει τη σημαία της επανάστασης στις 10 Μαίου 1821.

Κατά τη διάρκεια της Γερμανικής κατοχής στο Κεράσοβο λειτούργησε το στρατηγείο της αντιστασιακής οργάνωσης του ΕΛΑΣ.

Έχει αρκετές υπηρεσίες και από τη δεκαετία του ’60 και έπειτα λειτουργεί και εξατάξιο Γυμνάσιο με οικοτροφείο για τους μαθητές που έρχονταν από άλλα χωριά.

Κατά τη διάρκεια της Δικτατορίας των Συνταγματαρχών το Κερασοχώρι αποτελούσε τόπο εξορίας για πολλούς από τους τότε αντιφρονούντες.

Μετεμφυλιακά, το Κερασοχώρι προσπαθεί να ανακάμψει – όπως και ολόκληρη η Ελλάδα- και ως κεφαλοχώρι καταφέρνει να έχει αρκετά μεγάλη ανάπτυξη.