30. Δίστρατο - Γομάρα - Σαμαρίνα

ΔΙΣΤΡΑΤΟ

Γεωγραφικά & Ιστορικά στοιχεία

Το Δίστρατο είναι ορεινό χωριό του νομού Ιωαννίνων, χτισμένο σε υψόμετρο 1.000 μέτρων στις πλαγιές του Σμόλικα και ανήκει στο Δήμο Κόνιτσας.

Αποτελεί έδρα κοινότητας και ο πληθυσμός του είναι 487 κάτοικοι (απογραφή 2001).

Το παλιό βλάχικο όνομα του Δίστρατου είναι Μπριάζα ή Βριάζ.

Στον Κάτω Μαχαλά του Δίστρατου βρέθηκαν τάφοι βυζαντινής καθώς και ρωμαϊκής εποχής.

Κατά την Επανάσταση του 1821, αρκετοί κάτοικοι του χωριού πολέμησαν στο Μεσολόγγι, ενώ το 1878 επίσης συμμετείχαν στο Ρωσοτουρκικό πόλεμο.

Η περιοχή του χωριού απελευθερώθηκε από τους Τούρκους το έτος 1881 με την συνθήκη του Βερολίνου, όταν προσαρτήθηκε στην Ελλάδα η Θεσσαλία και τμήμα του Ν. Άρτας ανατολικά του Αράχθου.

Το 1906 στο χωριό ιδρύθηκε ρουμανικό σχολείο, με δάσκαλο τον Αθανάσιο Τσιαμπραγκάνη.

Κατά τον πόλεμο του '40, στις 2 Νοεμβρίου 1940 οι Ιταλοί κατέλαβαν προσωρινά το Δίστρατο και κάποιοι κάτοικοι ακολούθησαν τον ελληνικό στρατό που υποχωρούσε. Το χωριό πυρπολήθηκε δυο φορές από τους Γερμανούς το 1943 και το 1944.

Απώλειες υπέστη το χωριό και κατά τα χρόνια του Εμφυλίου.

Σε Δίστρατο μετονομάστηκε το χωριό μετά το 1956. Το όνομα οφείλεται μάλλον σε μια τοποθεσία στην κορυφή του χωριού “τα Δίστρατα” ή στο ότι βρίσκεται στη διακλάδωση του δρόμου προς τα Δυτ. Τζουμέρκα (ο ένας κλάδος μέσω Ανεμοράχης – Χώσεψης και ο άλλος πα­ραποτάμιος μέσω Κεντρικού – Μακρύκαμπου). Η παλαιότερη ονομασία ήταν Πιστιανά Παλαιάς Ελλάδας.

Το 1919 αναγνωρίστηκε σαν κοινότητα και η απέναντι του Αράχθου περιοχή, η οποία απελευθερώθηκε μετά τους Βαλκανικούς πολέμους του 1912-13, επίσης με το όνομα Πιστιανά. Για να ξεχωρίζουν ονομάστηκε η κοινότητά μας Πιστιανά Παλαιάς Ελλάδας, επειδή είχε απελευθερωθεί νωρίτερα, ενώ η απέναντι Πιστιανά Νέας Ελλάδας.

Το όνομα Πιστιανά πιθανότατα προέρχεται από τη λέξη Οπισθιανά, καθώς κατά τον Τραπεζακιώτη δάσκαλο Νίκο Αποστόλη ονομάστηκαν έτσι από τους Μουλιανίτες (Γοργομυλιώτες) επειδή γι’ αυτούς ήταν πίσω από το βουνό (Ξεροβούνι).

Διαμονή: διαθέσιμα καταλύματα εντός οικισμού

Διατροφή: Ανοιχτές όλο το χρόνο οι ταβέρνες στο κέντρο του χωριού

Συγκοινωνία: κτελ

Μετακινήσεις: ταξί και mini bus από την Κόνιτσα